Moorsel 1 Lierop

3.6.1 Bestemmingsplan Buitengebied

De gemeenteraad van Someren heeft op 29 juni 2011 de integrale herziening van het Bestemmingsplan 'Buitengebied Someren' vastgesteld. Het zuidelijk gelegen gedeelte van het plangebied is grotendeels aangeduid met de enkelbestemming 'Agrarisch – Agrarisch bedrijf'. Het overige gedeelte is aangeduid met de enkelbestemming 'Agrarisch met waarden – Landschappelijke waarde' en de enkelbestemming 'Bos'. De centrale brink is tevens aangeduid met de enkelbestemming 'Agrarisch met waarden – Landschappelijke waarden'. Het plangebied kent tevens de dubbelbestemmingen 'Waarde – Archeologie' en 'Waarde – Ecologie', de gebiedsaanduidingen 'bebouwingsconcentratie', 'vrijwaringszone – radar' en 'reconstructiewetzone – extensiveringsgebied'. De centrale brink kent tevens de functieaanduiding 'specifieke vorm van waarde – cultuurhistorisch waardevol'. Het bos kent tevens de functieaanduidingen 'specifieke vorm van bos – multifunctioneel bos' en 'specifieke vorm van waarde – hydrologisch waardevol'.

Navolgende figuur betreft een uitsnede van de locatie aan Moorsel 1 in het bestemmingsplan 'Buitengebied Someren', waarbij het plangebied rood is omkaderd.

Figuur 19: Uitsnede bestemmingsplan 'Buitengebied Someren'

3.6.2 Structuurvisie Buitengebied

De Structuurvisie Buitengebied van de gemeente Someren is opgesteld met als doelstelling: het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het buitengebied. De Structuurvisie beschrijft en verbeeldt de ruimtelijke kwaliteiten in het buitengebied en beschrijft de wijze waarop de gemeente deze kwaliteiten wil verbeteren. Het buitengebied is een belangrijke economische drager en biedt ruimte aan tal van functies. Voor de gemeente is er dus alle reden om zuinig te zijn op dit buitengebied en te streven naar ruimtelijke kwaliteitsverbetering.

De basis voor de Structuurvisie wordt gevormd door de Structuurschets BiO en het Landschapsontwikkelingsplan De Peel. Het gebiedsbeleid en het programma uit beide documenten vormen de duurzame integrale visie op het buitengebied. In aanvulling hierop bevat de Structuurvisie een uitvoeringsparagraaf en exploitatieparagraaf, waarin aangegeven wordt hoe de gewenste verbetering daadwerkelijk uitgevoerd en gefinancierd zal worden. De Structuurschets BiO richt zich op behoud van de vitaliteit binnen bebouwingsconcentraties in het buitengebied. Uitgangspunten daarbij zijn het tegengaan van verpaupering en de stimulering van ontstening. De Structuurschets BiO bevat beleid voor functieveranderingen, sloop, hergebruik en nieuwbouw binnen bebouwingsconcentraties. Aangegeven is welke functionele en ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden binnen de bebouwingsconcentraties worden geboden.

Het plangebied aan Moorsel 1 is gelegen in de bebouwingsconcentratie 'Moorsel'. Binnen deze bebouwingsconcentratie is ruimte voor ontwikkelingen die de recreatieve waarde van het landschap versterken. Navolgende figuur geeft een uitsnede van de Structuurvisie Buitengebied van het plangebied en de directe omgeving.

Figuur 20: Uitsnede Structuurvisie Buitengebied ter plaatse van het plangebied

Het plangebied aan Moorsel 1 is gelegen binnen het landschapstype 'Bos en Mozaïek', waarbij de afwisseling tussen plassen, bos en heide het westen van de gemeente tot een aantrekkelijk recreatiegebied maakt. Ontwikkelingen ten behoeve van de natuur staan hierbij voorop. Naast de ontwikkeling van natuur, is recreatie ook een belangrijke functie van dit landschap. De beoogde ontwikkelingen ter plaatse van Moorsel 1 zijn dan ook aan te merken als passend binnen dit landschapstype.

Figuur 21: Visiekaart uit Structuurvisie Buitengebied ter plaatse van Moorsel

In de Structuurvisie is een recreatieve ontwikkeling als alternatief voor agrarische bedrijven verder uitgewerkt. Recreatie wordt als een belangrijk economisch alternatief voor agrarische bedrijvigheid beschouwd. Ontwikkelingen in de recreatieve sector mogen daarbij breed van aard zijn. De gemeente kiest er voor om bij voorkeur bestaande bebouwing te gebruiken voor de huisvesting van dergelijke voorzieningen. Nieuwe traditioneel gebouwde bebouwing is onder voorwaarden mogelijk mits de nieuwe bebouwing zelf bijdraagt aan een versterking van het landschap. Met name rond Lierop en ten westen van Someren, in de kleinschalige zandontginningen, kampen en essen en het bos- en mozaïeklandschap langs de bosranden, is er ruimte voor recreatieve voorzieningen. Zowel dagrecreatie als verblijfsrecreatie behoort tot de mogelijkheden. Verblijfsrecreatie dient in eerste instantie binnen bebouwingsconcentraties te worden gerealiseerd. Met betrekking tot dagrecreatieve voorzieningen hangt van het type voorziening af of deze binnen danwel buiten een bebouwingsconcentratie gerealiseerd kunnen worden.

Specifiek voor de westelijke rand van Lierop wordt het volgende in de Structuurvisie beschreven:

“De ontwikkeling van Lierop hangt sterk samen met de kwaliteiten van het landschap. Net als de westrand van Someren, gaat ook de westelijke rand van Lierop zich ontwikkelen als recreatieve schakelzone tussen de woonkern en het bos/natuurgebied rond Moorsel. Hier is ruimte voor ontwikkelingen die de recreatieve waarde van het landschap versterken. Hierbij valt te denken aan de ontwikkeling van landgoederen.”

In de structuurschets 'Buitengebied in Ontwikkeling' is een visie opgenomen met betrekking tot de toekomstige ontwikkeling van de bebouwingsconcentratie 'Moorsel'. Moorsel wordt gezien als een kleine agrarische enclave omsloten door bos- en natuurgebied. Aan de aanwezige agrarische bedrijven binnen Moorsel wordt dan ook geen ontwikkelingsperspectief meer geboden. Het gebied is daarmee als een transformatiegebied aangemerkt. Het verdichten van het gebied is daarbij niet aan de orde. Primair wordt ingezet op hergebruik van de bestaande bebouwing. De gemeente is van mening dat de omzetting van één van de agrarische bedrijven naar een in de aard van het gebied passende bedrijfsvoering (bijvoorbeeld recreatie) wenselijk is. De overige agrarische bedrijven dienen te worden beëindigd. Door dit proces neemt de ammoniakbelasting op de gevoelige omliggende natuur af. Het historische en landschappelijke karakter van Moorsel dient daarbij verder te worden versterkt. Tevens staat het behoud en de versterking van de cultuurhistorische waarden van de aanwezige gebouwen en andere landschappelijke elementen centraal.

De specifieke kansen voor deze gehele buurtschap liggen, aldus de visie, in een afstemming van recreatie, natuur en rustbeleving. “Moorsel kan daarbij tot een knooppunt van dagrecreatie uitgroeien, waarbij enkele ondersteunende en kleinschalige verblijfsrecreatieve functies denkbaar zijn. In die sfeer kan het hergebruik van de vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen zich richten. De specifieke ruimtelijke kwaliteiten maken Moorsel minder geschikt voor de vestiging van een camping. De kracht ligt in de ontwikkeling van dag- en/of verblijfsrecreatieve voorzieningen in gebouwen. Dit kunnen bestaande gebouwen betreffen, maar ook in nieuwe gebouwen die bijvoorbeeld het karakter van een historische veldschuur hebben. Ruimtelijke kwaliteit kan behaald worden door het amoveren van de te grootschalige agrarische opstallen en kavels op te schonen. Hierdoor zal het zicht naar het prachtige achterliggende landschap verbeteren. Door eventuele vervangende bebouwing in een passende stijl te herbouwen, wordt de sfeertekening van deze authentieke bebouwingscluster op het Brabants Landschap versterkt. Functioneel kan worden gedacht aan activiteiten als een klein pannenkoekenrestaurant, een atelier, een bezoekerscentrum, een pension of een zorgboerderij.”

Met onderhavig initiatief is er geen sprake van verdichting maar van functieverandering. In plaats van een veehouderijbedrijf zullen de bestaande gebouwen en het agrarisch erf functioneel opnieuw ingericht worden voor verblijfsrecreatie met een ondersteunende horecafunctie. De groepsaccommodaties worden speciaal ingericht voor families/groepen waarvan een of meerdere personen een beperking hebben en enige zorg behoeven. Initiatiefnemer kan deze zorg desgewenst bieden. Tevens zal een kleinschalige landschapscamping worden opgericht welke zal worden ingepast in het landschap. Met deze functieverandering zal een landschappelijke versterking plaatsvinden en wordt de milieubelasting op de omringende natuur teruggebracht. Het initiatief draagt daarmee bij aan de realisatie van het wensbeeld van gemeente Someren betreffende Moorsel.

3.6.3 Beeldkwaliteitsplan Buitengebied

De gemeente Someren heeft het 'Beeldkwaliteitsplan Buitengebied' als bijlage bij het bestemmingsplan 'Buitengebied Someren' vastgesteld op 29 juni 2011. Het beeldkwaliteitsplan wordt gebruikt als toetsingskader voor alle ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied. Het plan houdt enerzijds rekening met het streven naar een aantrekkelijk, karakteristiek en contrastrijk landschap en anderzijds biedt het ruimte aan wat nodig is voor gezonde sociaal-economische ontwikkeling in het buitengebied. In het beeldkwaliteitsplan is de gemeente opgedeeld in landschappelijke eenheden, linten en clusters, waarbij het streefbeeld per deelgebied is weergegeven. Tevens zijn ontwerprichtlijnen weergegeven per deelgebied en worden alle landschapselementen behandeld.

Het plangebied aan Moorsel 1 te Lierop is gelegen binnen de 'Oudere heideontginningen'. De oudere heidegebieden zijn de meest multifunctionele gebieden waarbij land- en tuinbouw, veehouderij, agrarisch gerelateerde bedrijven maar ook verbrede landbouw, zorgfuncties, recreatie en natuurontwikkeling functioneel passend is. Rijke groenstructuren van houtwallen, lanen en bospercelen kenmerken de oude heideontginningen.

De ontwikkelingen aan Moorsel 1 te Lierop dienen bij te dragen aan onder andere het behoud en herstel van de landschappelijke schaal en het bevorderen en versterken van natuurwaarden. Het plangebied aan Moorsel 1 zal landschappelijk worden ingepast met aandacht voor het watersysteem. De aanwezige natuur zal behouden blijven. Het landschap wordt tevens verbeterd door de aanleg van hagen en erfbeplanting in de stijl van de oude heideontginningen. In het Inrichtingsplan wordt de landschappelijke inpassing verder toegelicht.