Bestemmingsplan Landgoed Heihorsten

3.7 Landgoederen

Een traditioneel landgoed kent veel verschillende verschijningsvormen. Uitgestrekte bossen, of weilanden en akkers omzoomd door lommerrijke lanen. Veel landgoederen danken hun kwaliteit voor een groot deel aan het feit dat ze een ruimtelijke eenheid zijn, die zich onderscheid van zijn omgeving. Met andere woorden: het landgoed is in het landschap als zodanig herkenbaar. Dat is ook het vertrekpunt geweest bij het ontwerp van de Heihorsten. Daarbij is het bestaande landschap de inspiratiebron geweest. De overgang van hoge grond naar beekdal (een overgang die van oost naar west verloopt) wordt benadrukt met nieuwe bossen en lanen. Deze nieuwe bossen “kaderen”, samen met de bestaande bossen, het landgoed en zorgen er voor dat het zich als landschappelijke eenheid onderscheid van de andere gebieden langs de rand van de hoge gronden. De bebouwing is gegroepeerd als een klein gehucht bij een statig huis en ligt op een plek vergelijkbaar met de gehuchten die op de kaart van 1840 langs de flanken van de hoge gronden zijn te vinden.

Een groot deel van het toekomstige landgoed is onderdeel van de GHS. Als leefgebied voor kwetsbare soorten zijn deze gronden van betekenis voor amfibieën, planten, struweelvogels en vlinders. De Aa wordt opgewaardeerd tot ecologische verbindingszone. Nagenoeg alle gronden van het landgoed zullen worden ingericht en worden beheerd als natuur, met bloemrijke graslanden, verspreide bosjes, struwelen en bomen langs de beek en structuurrijke bossen op de flanken naar de hogere gronden. Naast de beek, die met flauwe oevers licht slingerend door het gebied zal komen lopen, liggen er op de laagste terreingedeelten poelen.

Door middel van een uitgekiend stelsel van lanen en paden kan straks vanuit Someren via het landgoed naar de Somerensche Heide en het Keelven worden gewandeld en vanuit het dorp kunnen via het landgoed ommetjes door het aangrenzende buitengebied worden gemaakt.

De eigenaren van het landgoed gebruiken historische boerderijen als referentie voor de bebouwing die ze op het landgoed willen ontwikkelen. Daar past ook een historische setting bij. Daarom zijn de historische kampjes gekozen als aanknopingspunt voor de groepering van de woningen op het landgoed. Er is als het ware zo'n kampje aan het landschap toegevoegd. Het ligt iets van de Hollestraat af, waardoor het zich onderscheidt van de reguliere bebouwing langs de straat zelf. Aan het gehucht is een "statig huis" toegevoegd en een poorthuis. Dat poorthuis vormt de schakel tussen landgoed en de openbare weg. Het statige huis is via een lindenlaan en een open voorruimte verbonden met de Hollestraat en aan de achterkant volledig georiënteerd op het beekdal. De erven van de overige woningen op het landgoed zijn omgeven door hoge beukenhagen.

Die beukenhagen vormen vanaf de Hollestraat gezien de grens van het landgoed. Rijdend over die Hollestraat, een lint met verspreide bebouwing, presenteert de Heihorsten zich door middel van een lange hoge beukenhaag, onderbroken door een poort en een poorthuis. Achter de poort begint een met bomen omzoomde oprit met aan het eind daarvan het statig huis. Aan de noord- en de zuidzijde is het bebouwingscluster van de omgeving afgescheiden door twee nieuwe bossen en twee lanen. Vanaf het beekdal gezien is het “statige huis” nadrukkelijk aanwezig, de overige bebouwing valt voor een groot deel weg achter hoge hagen en boom en struikbeplanting. Dat het “huis” vanuit verschillende plekken op het landgoed prominent zichtbaar is, ingekaderd tussen bossen en lanen en met een groene achtergrond van bomen, is het gevolg van de keuze huis en landgoed op elkaar te oriënteren.

De bebouwing op het landgoed is geconcentreerd in een cluster dat bestaat uit verschillende typen bebouwing. Met het bebouwingscluster wordt een letterlijke verwijzing gemaakt naar een traditioneel agrarisch landgoed; een statig landhuis met daar omheen langgevelboerderijen. De plaats van het cluster binnen het landgoed is ingegeven door de gehuchten die ook op andere plekken langs het dal van de Kleine Aa te vinden zijn. Het vrij letterlijk verwijzen naar een traditioneel landgoed en het overnemen van de bebouwingstypologie die daarbij hoort biedt de beste kansen om de wensen van de eigenaren van het landgoed en de inschatting van kenners van de markt voor zulke woningen vorm te geven.

De gebouwen bevatten de hoofdvorm, maat en schaal van het traditionele type waarvan ze zijn afgeleid. Dit is een heldere hoofdvorm zonder aanbouwen (serres, uitbouw etc.) behalve als aangegeven (hoofdgebouw). Het landhuis komt door de situering, architectuur en het volume duidelijk naar voren als zijnde hoofdgebouw.

In de architectuur, detaillering en materialisering krijgen de gebouwen een eigentijdse uitwerking. Om onderlinge samenhang te creëren krijgen alle stenen gebouwen dezelfde gevelstenen. Ook alle houten gebouwen (stal) cq gebouwdelen hebben dezelfde kleur en de kleuren van kozijnen en deuren zijn gelijk.

Figuur 3.5 indicatieve foto's van gewenste architectuur

Wellicht kan de dakbedekking als ondersteuning van de architectuur bijdragen aan het maken van verschillen tussen de gebouwtypen.

De gebouwen zijn allemaal riante woningen met grote tuinen. De tuinen zijn omgeven door beukenhagen die het landgoed zijn gezicht geven. De "openbare ruimte" tussen de gebouwen is eenvoudig ingericht met smalle klinkerpaden/wegen eventueel aangevuld met halfverharding en grasbermen. Het parkeren gebeurt op eigen erf. Visite parkeert op het publieke terrein van het landgoed, zodat geen gebruik wordt gemaakt van de openbare weg voor het parkeren.

Figuur 3.6 indeling van het landgoed

Figuur 3.7 voorgestelde maatvoering van de woningen